Hıdrellez, bütün Türk dünyasında bilinen mevsimlik bayramlarımızdan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdrellez günü, Hızır ve İlyas Peygamber’in yeryüzünde buluştukları gün olması nedeniyle kutlanmaktadır. Hızır ve İlyas sözcükleri birleşerek halk ağzında hıdrellez şeklini almıştır. Peki, Hıdırellez ne zaman? Hıdırellez dilekleri nasıl dilenir?
Hıdırellez, baharın gelişi ve doğanın canlanışı şerefine kutlanan çok eski bir gelenektir. Türk kültüründe Hızır ve İlyas peygamberlerin yeryüzünde buluştuğu gün olarak kabul edilir. Türkiye'de ve birçok Türk topluluğunda dilekler dilenir, ateşler üzerinden atlanır ve çeşitli ritüeller gerçekleştirilir.
Mevsimlik bayramlarımızdan biri olan Hıdrellez, ülkemizde etkin bir biçimde kutlanmaktadır. Büyük şehirlerde daha az olmak üzere, kasaba ve köylerde Hıdrellez için önceden hazırlıklar yapılır. Bu hazırlıklar, evin temizliği, üst-baş temizliği, yiyecek-içeceklerle ilgili hazırlıklardır. Hıdrellez gününden önce evler baştan başa temizlenir. Çünkü temiz olmayan evlere Hızır’ın uğramayacağı düşünülür. Hıdrellez günü giyilmek üzere yeni elbiseler, ayakkabılar alınır.
Anadolu’nun bazı yerlerinde Hıdrellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adeti vardır. Kurban ve adaklar “Hızır hakkı” için olmalıdır. Zira tüm bu hazırlıklar Hızır’a rastlamak amacına yöneliktir.
1. Gül Ağacı Altına Dilek Bırakmak5 Mayıs gecesi, bir gül ağacının altına dilek kağıdı bırakılır.Kağıda istekler yazılır (örneğin ev, araba, sağlık, aşk gibi).Kimisi dileğini bir küçük kese içine koyarak ağacın dibine gömer.Sabah güneş doğmadan önce dilekler toplanmaz, dileğin toprağa "emanet edilmesi" gerektiğine inanılır.2. Çizimle Dilek DilemekKağıda istenilen şeylerin (ev, araba, bebek, iş vs.) çizimi yapılır.Bu çizimler ya gül ağacına asılır ya da ağacın altına bırakılır.3. Suya Dilek BırakmakBazı bölgelerde dilekler küçük kağıtlara yazılır ve nehre, dereye ya da denize bırakılır.Akan suyun, dileği alıp "Hızır'a ulaştıracağına" inanılır.4. Ateş Üzerinden Atlama5 Mayıs gecesi ateş yakılır, insanlar sırayla üzerinden atlar.Üzerinden atlanırken dilek tutulur ve kötü enerjilerin ateşle birlikte yok olduğuna inanılır.5. Şans Nesneleri HazırlamakBazı kişiler minik objeler yapar (küçük bir ev maketi, para kesesi gibi).Bunlar gül ağacının altına bırakılır.